بررسی محتوای فنل، فلاونوئید کل و عملکرد ضد اکسیدانی گیاه نادر سوسن چلچراغ(Lilium ledebourii (Baker) Boiss) در شمال ایران

زمینه و هدف: سوسن چلچراغ بانام علمی Lilium ledebourii (Baker) Boiss تنها گونه گیاهی طبیعی و ملی کشور با پراکنش محدود در مناطق کوهستانی جنگل هیرکانی است که بسیاری از جنبه­های اکولوژیکی، زینتی و دارویی آن موردبررسی قرار نگرفته است. مواد و روش‌ها: بعد از تهیه عصاره اتانولی به روش خیساندن، فنل کل به روش فولین سیکالتو، فلاونوئید کل به روش آلومینیوم کلراید و فعالیت ضد اکسیدانی عصاره نمونه­های برگ و ساقه، با استفاده از روش DPPH اندازه­گیری شد. برای تجزیه‌وتحلیل آماری از تجزیه واریانس و برای مقایسه میانگین­ها از آزمون دانکن استفاده شد. نتایج: میزان فنل کل عصاره اتانولی اندام­های هوایی سوسن در چهار رویشگاه بین 59/6±65/43 و 21/9±14/66 میلی­گرم گالیک اسید در گرم عصاره و ظرفیت ضد اکسیدانی آن بین 51 تا 90 درصد متغیر بود، بیشترین میزان فنل کل و نیز فعالیت ضد اکسیدانی در عصاره اندام­های هوایی منطقه کلاردشت (بالاترین ارتفاع) و کمترین میزان در رستم آباد (پایین­ترین ارتفاع) یافت شد. محتوای فلاونوئید عصاره اتانولی اندام­های هوایی سوسن چلچراغ نیز بین 91/7±41/33 و 21/1±72/43 میلی­گرم کوئرستین در گرم عصاره بود که بالاترین میزان آن در منطقه اسالم و کمترین میزان آن‌ها در منطقه نمین مشاهده شد. نتیجه­گیری: از نتایج این تحقیق می­توان استنتاج نمود که در مقایسه با بسیاری از گونه­های دارویی دیگر، سوسن چلچراغ به لحاظ میزان ضد اکسیدان، از ظرفیت نسبتاً خوبی برخوردار است که این میزان بسته به محل رویش سوسن چلچراغ متفاوت بوده و همبستگی مستقیم و معنی­داری با تغییرات ارتفاع از سطح دریا دارد.